Triệu Cấu là hoàng tử thứ chín của Tống Huy Tông Triệu Cát, mẹ của ông là Vi Hiền phi, vốn là người quận Cối Kê, vốn là người hầu của tể tướng Tô Tụng, sau được đưa lên kinh. Gặp lúc Tống Triết Tông tuyển mĩ nữ phong cho các hoàng đệ, Vi thị trúng tuyển rồi được gả vào phủ Đoan, làm thiếp của Đoan vương Triệu Cát, tức là Huy Tông hoàng đế sau này. Trong thời gian đó, Vi thị kết nghĩa chị em với Kiều Quý phi, vì thế sau này Kiều thị được lâm hạnh đã tiến cử Vi thị với Huy Tông[7][8]. Bà được phong làm Hiền phi. Ngày 12 tháng 6 năm 1107 (tức ngày Ất Tị tháng 5 năm Đại Quan nguyên niên), Vi thị hạ sinh Triệu Cấu ở đại nội, khi đó có ánh sáng màu đỏ rực chiếu vào cung điện. Ba tháng sau ông được ban tên là Cấu, tự Đức Cơ; phong Kiến Vũ quân tiết độ sứ, Kiểm giáo thái úy rồi Thục quốc công. Năm lên ba tuổi được phong làm Quảng Bình quận vương[9][10]. Năm Tuyên Hòa thứ ba đời Tống Huy Tông (1121), tiến phong làm Khang vương. Hai năm sau (1123), Triệu Cấu đã 17 tuổi, được cử hành quan lễ (lễ trưởng thành) và ra khỏi cung, đến ở tại Khang vương phủ đệ. Trong thời gian này, ông thành hôn với con gái của họ Hình là Hình Bỉnh Ý, bà này được phong làm Gia quốc phu nhân. Tuy nhiên Hình thị không hạ sinh cho Triệu Cấu một đứa con nào, mà con trai duy nhất của ông là thái tử Nguyên Ý do Phan Hiền phi sinh ra.

Triệu Cấu từ nhỏ đã thông minh, tài trí, lại hiếu học nên khi trưởng thành thể hiện được bản thân là con người văn võ song toàn, lại thêm bản tính thâm trầm, làm việc có suy nghĩ, cẩn trọng, biết tiến thoái đúng lúc nên rất được vua cha Huy Tông và vua anh Khâm Tông coi trọng.